Dexia, de bank die aardig wat Vlaamse politici een goede bijverdienste bezorgd heeft (onder andere Patrick Janssens en Jean-Luc Dehaene om geen namen te noemen), viel de eer te beurt om als eerste Europese bank ten onder te gaan aan de Griekse politieke crisis.
In haar kielzog sleurde deze bank ook bijna de Gemeentelijke Holding mee, een beleggingsfonds van de Belgische gemeenten en provincies dat een deel van zijn kapitaal in aandelen van Dexia had gestoken (de bank is zelf trouwens een voortzetting van het voormalige Gemeentekrediet). Indien de holding vandaag die aandelen zou verkopen zou ze daar een verlies tot 90 % op moeten boeken tegenover de aankoopwaarde. Plots kwam aan de oppervlakte wat velen eigenlijk al wisten maar om (niet zo) onduidelijke redenen nooit zeiden: de banksector is zeer sterk verweven met de politiek. En dat gold zeker voor Dexia.
Er zijn de voorbije jaren wel meer banken failliet gegaan in Europa en de crisis rond Fortis deed zelfs een Belgische regering vallen. In zowat al die gevallen ging het echter om banken die privaat waren en in geval van faillissement enkel hun klanten en hun aandeelhouders schade zouden berokkenen, niet het politiek bestel als dusdanig. Voor Dexia lag dat heel anders, net omwille van de zeer innige band met de Gemeentelijke Holding en daarmee met veel gemeentebesturen. Het einde van Dexia had heel veel gemeenten op de rand van het bankroet kunnen brengen en daarmee ook de regionale en federale regeringen in ernstige problemen, wat de al zeer moeilijke regeringsvorming van Di Rupo compleet onmogelijk gemaakt zou hebben. Dexia redden door het op te kopen was dus onvermijdelijk.
Overigens speelde de verwevenheid van Dexia met het ACW (en dus zowel de CD&V als de vakbondstop van ACV) uiteraard ook een rol, het failliet van Dexia zou een zware financiele aderlating zijn geweest voor deze zuilen. En ook individuele politici in bestuursraden allerhande zullen gelobbyd hebben voor deze 'redding'.
De 'nationalisering' van Dexia vorige maand sloeg velen met verbazing maar stond dus eigenlijk in de sterren geschreven. Deze zet van de regering 'in lopende zaken' past volledig in het beleid dat de Belgische en de Europese politiek voeren sinds de financiele crisis uitbrak in 2008. Er werden al meerdere (private) banken 'gered' door er zeer veel geld uit de staatskas tegen aan te gooien. Dat Dexia vroeg of laat failliet zou dreigen te gaan was eigenlijk ook geen verrassing. Verrassend was misschien wel dat Dexia eerder viel dan BNP Paribas of de Franse Societe Generale die eigenlijk meer vatbaar zijn voor de Griekse crisis. Maar vroeg of laat moest het wel gebeuren.
Een openbare bank in handen van de gemeenschap is iets waar de V-SB in principe voorstander van zou zijn is, maar in het geval Dexia is er eigenlijk geen sprake van zo'n openbare bank. Deze bank opkopen had immers niet als doel zo'n staatsbank te scheppen maar wel de verliezen van de aandeelhouders op te vangen. Net zoals dat het geval was met alle andere 'reddingen' van banken tot nu toe. Het resultaat is nu dat de Belgische burger vandaag 'mede-aandeelhouder' is van een bank, al zal er van enige democratische inspraak geen sprake zijn. De mogelijke verliezen zullen wel uit de staatskas bijgepast moeten worden. De mogelijke winsten gaan dan weliswaar ook naar de staatskas, maar het is zeer waarschijnlijk dat deze bank
weer geprivatiseerd zal worden zodra ze weer winstgevend kan zijn. De kans dat die bank snel weer winstgevend zal zijn is overigens zeer klein, want het gaat hier eigenlijk om wat de 'bad bank' werd gedoopt, de slechtste delen van Dexia (de zogenaamde rommelkredieten), waar ook nog eens een staatsgarantie van meer dan 50 miljard euro voor beloofd werd (een cijfer dat de 11,3 miljard euro die Di Rupo naar eigen zeggen volgend jaar zou moeten besparen wel in perspectief zet...).
De V-SB is dus niet blij met deze zogenaamde 'nationalisatie' van (de verliezen van) Dexia omdat dit mijlenver staat van de idee van een openbare staatsbank zoals wij die naar voor willen schuiven. Wij wensen de socialisering van de banksector: dit gaat verder dan het louter opkopen van Dexia zonder aan de werking van de banken zelf te raken. Een staatsbank in openbare Vlaamse handen zou een bank moeten zijn die het spaargeld van de Vlaamse gezinnen zo veel mogelijk aanwendt voor de ontwikkeling van een nationale (duurzame) economie. De banksector zou moeten omgevormd worden tot een openbare dienstverlening, die geld weer als een middel gebruikt en niet als doel. Dat is niet wat er zal gebeuren met Dexia, deze bank blijft haar oude werkzaamheden verder zetten net als elke andere bank in Europa: speculeren op de beurzen en de financiele markten.
