Hebben de Vlaamse parvenu’s uit de bouwsector de macht overgenomen in Vlaanderen? Het zijn hoogtij dagen in Vlaanderen voor de “wonderboys” met hun winkelcomplexen. Vlaanderen dichtbevolkt, met veel fileleed, fijn stof, weinig groen in en rond de steden, wordt nog voller met beton, stenen en auto’s.
Zeker in de noordelijke Vlaamse Rand van Brussel. Er zijn voorbeelden hoe stedelijke centra het is vergaan wanneer in de onmiddellijke omgeving, vlak buiten de centra, een monster van een winkelcentrum wordt neergeploft. Vlakbij Antwerpen in Wijnegem is er een gedrocht. Wie de effecten op de stadscentra wil leren kennen moet maar eens wandelen in de ooit bloeiende winkelstraten van Antwerpen en omgeving. De Abdijstraat in Hoboken was ooit een prestigieuze winkelstraat. Ook de Bredabaan in Merksem. En nu? Het zijn marginale, groezelige oorden geworden, getto’s zonder sociale mix. Twintig kilometers ten Westen van Antwerpen zie je hetzelfde in het stadje Sint-Niklaas. Het aan de rand van de stadskern gelegen 'Koopcentrum Waasland' , vlakbij de autosnelweg E17, heeft het centrum leeggezogen. Verkrotting loopt als etter uit de zweer van verminkte winkelstraten ondanks een cosmetische opknapbeurt. Deze en andere voorbeelden hebben de Vlaamse regering niks geleerd. De politieke klasse in Vlaanderen heeft beslist dat de leefbaarheid van onze kleine en grote steden geofferd wordt op het altaar van het gouden kalf van de bouwpromotoren, buitenlandse investeringsgroepen, aannemers en de autolobby.
Het project Uplace staat nu op de agenda van de in Zürich wonende Vlaamse bouwpromotor Bart Verhaeghe. (Hij heeft ook nog een speeltje als de voetbalploeg Club Brugge, zijn spelers worden aangemaand onder elkaar Engels te spreken. Als hij aanwezig wil zijn op een match vliegt deze 'Vlaming' met zijn privé-jet vanuit zijn woonst in Zwitserland naar de vlieghaven Kortrijk-Wevelgem, het Texas van Vlaanderen). Uplace zal een complex worden op 11 hectare, in Vlaams Brabant, Machelen, vlakbij de Brusselse Ring en de spoorverbinding. In het project wordt voorzien in 27.000m² café’s, cinema, en theater; 20.000 m² hotel, 55.000 m² handelsoppervlakte, 40.000 m² kantoren en niet minder dan 6.000 parkeerplaatsen. Het gaat om een investering van 600 miljoen euro waarvan 40% buitenlands geld. Het wordt “Een beleving” orakelt Bart Verhaeghe. Dat zal wel. Het “fileleed’ en uitstoot van fijn stof dat nu al groot is op de Brusselse Ring zal van ‘Uplace’ een unieke “beleving” maken voor automobilisten, astmalijders, winkeliers in de nabijgelegen steden,… De “beleving” van de lokale middenstand, de stadscentra van Mechelen, Vilvoorde, Zaventem en Leuven en slecht betaalde werknemers, gedropt door een of ander interimkantoor, zal in een vat van onverschilligheid vallen bij Bert Verhaeghe. Nochtans was er tegen dit “belevingsproject” van Bart Verhaeghe breed maatschappelijk verzet: van milieugroepen, over burgemeesters tot de Unie van Zelfstandige Ondernemers (Unizo). Niks mag baten. De Vlaamse regering heeft groen licht gegeven voor Uplace. 248 miljoen overheidsgeld zal voor mijnheer B. Verhaeghe en zijn project gemobiliseerd worden. Prof. em. Paul De Grauwe spreekt over “crony kapitalisme”, een vervlechting van politieke wereld en zakenleven in dienst van deze laatste. In tijden van budgettaire krapte zoals wordt gezegd, een schande. Hoeveel schoolgebouwen, rusthuizen, sociale woningen zouden hiervan niet kunnen betaald worden? De tegenstanders geven zich niet gewonnen. En met reden. Het voorgestelde ruimtelijk plan wordt gevolgd door een openbaar onderzoek. Voor een gebeurlijke goedkeuring kunnen tegenstanders het aanvechten bij de Raad van State: er moet nog een nieuwe milieuvergunning afgeleverd worden . Het laatste woord is hierover nog niet gezegd.
In Vlaams Brabant kan het echter niet op. Er staat nog veel meer te “beleven”. Er zijn nog twee vanuit Brusselse, francofone geïnspireerde megawinkelcentra gepland en een nationaal voetbalstadion. Het project “Just under the Sky”, “Neo”( Heizelvlakte) en een nieuw voetbalstadion op Parking C van het Heizelstadion waar vooral de Brusselse voetbalclub Anderlecht zijn voordeel mee zal doen. Onderhuids is er ook een gevecht bezig tussen de Vlaamse-Angelsaksisch geïnspireerde Verhaeghe en cs. en de francofone bouwpromotoren uit de Brusselse milieus die de twee vernoemde megashoppingcentra willen neerpoten ten noorden van Brussel. Unizo-voorzitter Karel Van Eetveldt gaat hevig tekeer tegen Uplace, maar is zeer stil als het over de Brusselse projecten gaat. Alhoewel het over dezelfde argumenten gaat. Niet verwonderlijk, want hij leunt sterk aan bij het Brusselse milieu als supporter van RSC Anderlecht, en is trouwe abonnee in de “business seats” van de club. Hetzelfde met de sociaal-democraten. Ze waren er in 2009 bij in de Vlaamse regering onder minister-president Kris Peeters toen het Uplace dossier met welwillendheid werd behandeld. Nu gaat de Leuvense burgemeester Louis Tobback hevig tekeer tegen Uplace, maar zijn Brusselse partijgenoot en excellentie Pascal Smet steunt volop de Brusselse megashoppingmonsters waarover boven sprake. En het Neo-project is een kind van ex-burgemeester Freddy Thielemans eveneens een sociaal- democraat (PS). Het kluwen dat achter deze projecten schuil gaat doet sommigen in Brussel terugdenken aan de manoeuvres van wijlen Paul Van den Boeynants en Charlie De Pauw veertig jaar geleden. Er hoeft hier geen tekeningetje bij gemaakt te worden dat de al grote verfransingsdruk vanuit het Brusselse op Vlaams-Brabant hiermee nog een extra dosis zuurstof wordt gegeven. Deze drie projecten zijn als de pest en cholera vor het Vlaams karakter van de regio ten noorden van Brussel.
Het donkerblauwe 'Vlaams-nationalisme' van de N-VA zakt andermaal door de bodem. Zij vervoegen, met nog meer ijver, de cultuur en praktijken van de bestaande belgicistische politieke klasse in dienst van bouwpromotoren. In plaats van aan natieopbouw te doen, door het voorziene gemeenschapsgeld aan sociaal nuttige doeleinden te besteden, door het ontwikkelen van sterkere Vlaamse centrumsteden, het uitbouwen van een fijnmazig sociaal weefsel in de stadskernen in Vlaams Brabant, kiezen ze onbeschaamd voor de vastgoedparvenu’s, “Invest-company’s” en betonstorters en nog meer dichtslibbende autowegen. Hoog tijd dat er in Vlaanderen een nieuwe progressieve Vlaamse beweging het anti- volkse pseudo-Vlaams-nationalisme van de N-VA-Voka en cs van antwoord dient.
