Wanneer een land in crisis zit kan alles snel gaan. Amper een paar dagen nadat de Griekse bevolking in meerderheid "nee" zei tegen de zogenaamde "reddingsplannen" van de Troika capituleerde Alexis Tsipras, regeringshoofd van de alom geprezen én gehate partij Syriza, bijna volledig voor de eisen van die Troika. Meteen kraaide rechts Europa victorie, en ging er een schok door links Europa dat een boegbeeld van het sociaal verzet zo op de bek zag gaan. In alle emoties was er dan ook weinig ruimte voor een degelijke analyse van wat er gebeurde. Voor de enen was Tsipras een verrader en lafaard, anderen genoten van de totale vernedering van de Griekse rebellen. Maar wat feitelijk werd aangetoond was dat de linkse droom van een "sociaal verenigd Europa" meer dan ooit tevoren een illusie is, en dat links niet enkel in Griekenland maar in heel Europa heeft gefaald door die haast dogmatische eurofilie. Maar ook, en wellicht nog veel fundamenteler, is het gegeven dat veel zogenaamde "nationalisten" en "eurocritici" van de rechterzijde in Europa, als het er op aankomt, eigenlijk de nationale soevereiniteit van volkeren als een obstakel zien en de feitelijke staatsgreep van een supranationale technocratie luid toejuichen. Bij ons in Vlaanderen krijgt deze hypocrisie de vorm van een minister van financiën van de N-VA, die zijn best deed om met grote broers en zusters op Europees niveau de strijd tegen de nationale zelfbeschikking op te voeren (die hij en zijn partij nochtans claimen voor Vlaanderen te willen verwezenlijken).
V-SB stelt zich ernstige vragen bij de overgave van Tsipras en zijn regering en had liever gezien dat Syriza voluit de "61 % OXI" van de Griekse bevolking zou gevolgd hebben, ook (misschien zelfs vooral) als dat een "Grexit" als gevolg zou hebben. Maar we weigeren om zomaar termen als "verraad" en "capitulatie" te gaan gebruiken en vanop de zijlijn kritiek te geven zonder na te denken over de rol van de rest van Europa in deze kwestie. De rest van de EU heeft - op Cyprus na - nog niet moeten ervaren wat het is om dagen en weken zonder liquide middelen te zitten, en te leven in een land dat in een situatie van accute armoede zit. Geen enkel ander Europees land was bereid ernstig weerwerk te bieden tegen de dictaten van de troika, zelfs sociaal-democratische regeringshoofden en parlementsvoorzitters zoals Hollande en Schulz vielen Syriza voortdurend aan. Het was letterlijk een strijd van één tegen allen tijdens de onderhandelingen. Wie eigenlijk werkelijk faalde, was de brede linkse beweging in Europa die niet in staat bleek massaal te mobiliseren voor een solidariteitsbeweging. Zelfs de vakbonden waren volstrekt afwezig in het debat, maar daar zaten de politieke banden met de traditionele sociaal- en christendemocratie zeker voor iets tussen.
Voor ons toont deze nederlaag van Syriza twee belangrijke zaken aan: enerzijds is Europese solidariteit los van de soevereine democratische natiestaat een hersenschim gebleken, anderzijds is de strijd voor soevereiniteit van één enkel volk zeer moeilijk als die niet wordt gesteund door sterke solidariteit vanwege de andere volkeren. Meer dan ooit: soevereiniteit én solidariteit!
