Neoliberalisme staat voor sociale dumping. Sociale dumping is uitbuiting waartegen in de 19e eeuw het proletariaat in verzet ging. Wat vandaag een zegen zou moeten zijn, de nieuwe technologieën, is voor velen een hel van sociale dumping geworden. Het actuele kapitalisme betekent met nieuwe technologieën meer en meer fraude, toestanden van de 19e eeuw in een digitaal jasje. Met als recentste voorbeeld de praktijken in pakjesbedrijf PostNL en de spectaculaire actie van gerecht en politie tegen de topmanagers van PostNL. De sociale normen in het semi-overheidspakjesbedrijf bpost contrasteren fel met de sociale fraude van PostNL.

Exact 450 jaar geleden, op 1 april 1572, namen de watergeuzen onder leiding van kapitein Willem II van der Mark, heer van Lummen, Den Briel in. Het was de eerste geslaagde operatie in de 80-jarige bevrijdingsoorlog van de Nederlanden tegen het Spaanse koninkrijk.


In augustus 1567 kwam Fernando Alvarez de Toledo, hertog van Alva, aan in de Nederlanden. Op 2 augustus deed hij zijn intrede in Brussel, sedert de Boergondische tijd zowat de politieke hoofdstad van de Nederlanden. De hertog werd “Alva” genoemd” door de bevolking. Hij was gezonden door de Spaanse koning Filips II om de Nederlanden te bestraffen voor hun opstandigheid, in het bijzonder op godsdienstig vlak sedert de beeldenstorm in 1566. Naar de normen van zijn tijd was “Alva” een beschaafd en zeer godsvruchtig man, maar precies vanwege van dat laatste ook een stipte handhaver van de wetten van Koning en Kerk, met alle gevolgen van dien. Alva moest orde op zaken stellen in de Nederlanden, de godsdienstige dissidente onderdrukken, en tevens zorgen voor het opleggen van het absolutistische bestuur dat koning Filips II overal in zijn rijk wilde invoeren. Daarvoor wilde hij ook kunnen rekenen op vaste belastingen. Daartoe zouden op alle handelstransacties een belasting van een tiende penning (10%), een twintigste penning (5%) en een vermogensbelasting van een honderdste penning (1%) ingevoerd worden. Hiertegen rees zoveel protest dat Alva zijn plannen diende uit te stellen. Hij moest zich tevredenstellen met een afkoopsom van twee miljoen gulden per jaar die door de Staten op de oude wijze, dus via een bede bij de steden, bijeengebracht werd. Hij richtte een Raad van Beroerten, een uitzonderingsrechtbank, op die de gewone rechtsgang opzijschoof en een meedogenloze opsporing en bestraffing van “ketters” organiseerde. Terdoodveroordelingen, verbanningen en confiscaties volgden elkaar in snel tempo op. Ten gevolge daarvan kwam een nieuwe stroom van godsdienstvluchtelingen op gang.


In het noorden van Frankrijk, in Oost-Friesland en Engeland verbleven enkele tienduizenden Nederlanders die hunkerden naar hun terugkeer en herstel in hun bezittingen. De avontuurlijksten en de wanhopigsten sloten zich aan bij de zeegeuzen. Ze opereerden vanuit La Rochelle in Frankrijk, Engelse en Oost-Friese havens, van waaruit ze de Noordzee afspeurden om Spaanse en Nederlandse schepen te kapen. Hoe talrijker ze werden hoe meer er plannen gemaakt werden om verder te gaan en een invasie op touw te zetten. Willem van Nassau, de prins van Oranje, had in het voorjaar en de herfst van 1568 reeds twee mislukte invasiepogingen met huurlingenlegers gedaan. In mei hadden Lodewijk en Adolf van Nassau, broers van de prins, een invasie in het noorden geleid, waarbij Adolf op 23 mei gesneuveld was bij Heiligerlee. Op 21 juli werd Lodewijk verslagen door Alva bij Jemgum. In de herfst had de prins zelf de leiding over een leger dat zich op Brabant richtte, maar Alva vermeed de confrontatie en Willem diende in december zijn leger te ontbinden.

De stichter van “Werkgroep Arbeid” is niet meer…


Paul Vancaeneghem, “Pol” voor de vrienden werd op 29 oktober 1938 geboren in een zeer welstellend katholiek gezin van een textielfabrikant in Ronse. Vader Vancaeneghem was uitgesproken Vlaamsgezind in het Ronse van voor WOII op de taalgrens met een sterk verfranste sociale bovenlaag. Hij was bestuurslid van de Kristen Volksbond, een Vlaams katholiek cultuurhuis dat onder meer onderdak bood aan het eveneens Vlaams-katholieke theatergezelschap “Theater voor Taal en Volk”. Een van de drijvende krachten achter dat gezelschap was Alfred Vindevogel die tot 1941 voorzitter zou blijven. Oorspronkelijk was dat gezelschap opgericht onder de naam “Theater voor Taal en Kunst” maar reeds in 1912 werd de naam gewijzigd “omdat de werkerszaak hen nauw aan ‘t herte lag”. Er was dus een sterke christelijk-sociale dimensie verbonden aan de Kristen Volksbond die aansloot bij de antisocialistische actie van de door de Katholieke Kerk gepatroneerde en herstichte christendemocratie. In de jaren ‘30 voerde het theatergezelschap onder meer toneelstukken op die geschreven waren door de in 1912 eveneens in Ronse geboren Valère Depauw. Ook Valère Depauw werd geboren in het gezin van een textielfabrikant, maar dat gezin behoorde tot het katholiek-liberale franskiljonse milieu in Ronse. Valère Depauw werd in 1928 actief in de studiekring van de Kristen Volksbond. Een van de mensen die daar Nederlands onderwijs gaven was de latere oorlogsburgemeester Leo Vindevogel. Leo Vindevogel werd in 1925 verkozen tot volksvertegenwoordiger voor de Katholieke Partij maar brak in 1926 reeds met deze partij wegens conflicten met zijn franskiljonse conservatieve partijgenoten en stichtte zijn eigen Katholieke Vlaamse Volkspartij. Daarvoor zou hij volksvertegenwoordiger blijven tot het einde van WOII. Alfred Vindevogel, Valère Depauw, Leo Vindevogel, ze waren allemaal vriend aan huis bij vader Vancaeneghem. De terdoodveroordeling van Leo Vindevogel op 30 april 1945 door het Krijgshof te Gent en de executie van Vindevogel op 25 september 1945 in de Nieuwe Wandeling te Gent hebben ongetwijfeld een diepe indruk gemaakt op de toen bijna zeven jaar oude Pol.

Plancquaert 018M

(foto: Dirk De Haes)

Men mag stilaan spreken van een linkse vloedgolf in Zuid- en Centraal Amerika. Nu valt het dominosteentje in Chili. De voormalige studentenprotestleider Gabriel Boric heeft de extreemrechtse katholiek José Antonio Kast overtuigend verslagen in de tweede ronde. Op 35-jarige leeftijd is hij de jongste president ooit verkozen. Bij de Chileense oligarchie en in Washington is het andermaal tandengeknars.

De dictatuur is niet vergeten

De overwinning van Gabriel Boric komt niet uit de lucht gevallen. Reeds verschillende jaren zijn er in Chili massale volksprotesten aan de gang. De pas verkozen president, de 35-jarige Gabriel Boric is één van de woordvoerders. Twee hoofdlijnen drijven de massale acties: de strijd tegen het neoliberale model met onder meer de grote sociale ongelijkheid én de eis voor een nieuwe grondwet.